داستان کره‌ای‌ها در ایران؛ آیا سامسونگ و ال‌جی از بازار لوازم خانگی ایران رفته‌اند؟

همه چیز از انتشار یک خبر شروع شد مبنی بر اینکه سامسونگ و ال‌جی از بازار لوازم خانگی ایران خارج می‌شوند. خبری که نگرانی‌های زیادی برای خریداران و بازار در پی داشت و حتی باعث واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه شد؛ واکنشی که در آن ذکر شده بود ورود دوباره به بازار ایران برای شرکت‌هایی که «قلدری آمریکا» را بپذیرند کاری سخت خواهد بود.

ممنوعیت یک سال و نیمه واردات لوازم خانگی از تیرماه سال گذشته تاکنون تاثیری در بازار این دو برند کره‌ای نداشته و مشاهدات میدانی در بازار نشان می‌دهد که هنوز هم این دو برند یکه‌تاز بازار هستند. اما چه شده که ال‌جی و سامسونگ با این یکه‌تازی و بعد از نزدیک به بیست سال فعالیت در ایران، تصمیم گرفته‌اند به بازار لوازم خانگی در کشور پشت کنند؟ اصلا آیا اساسا و واقعا آنها می‌خواهند دیگر در این بازار حضور نداشته باشند و یا موضوع چیز دیگری است؟

ال‌جی قصد خروج از ایران را ندارد

«کاوه مفتخری» مدیر بازاریابی ال‌جی در ایران در گفتگو با دیجیاتو موضوع خروج ال‌جی از ایران را رد می‌کند و می‌گوید ال‌جی سعی کرده و سعی خواهد کرد تا با وجود شرایط تحریم‌ها در بازار ایران باقی بماند. او با اشاره به موضوع تغییر تابلوهای فروشگاه‌ها می‌گوید:

«خود اتحادیه داستان کشیده شدن پایین تابلوها را آغاز کردند ولی باید بدانیم که این تابلوها متعلق به برندها نیست و برای فروشگاه‌ها است. ما همچنان در ایران هستیم و همکاری خود را با گلدیران ادامه می‌دهیم. محصولات‌مان نیز در بازار موجود است. برای خیلی از کالاها موجودی یکساله‌ای داریم، نظیر کولر گازی. خیلی از فروشگاه‌ها همچنان تابلوی ال‌جی را دارند و یک سری فروشگاه هم می‌خواهند با برند جدید جی‌پلاس همکاری کنند؛ اما این موضوع دخلی به خروج ال‌جی از ایران ندارد.»

او در پاسخ به این پرسش که در واردات محصول جدید مشکلی وجود دارد یا خیر می‌گوید: «پیش از تحریم‌ها واردات یک سری محصولات ممنوع شده بود و برخی محصولات نیز که ممنوع نیستند توسط گلدیران از طرق مختلفی وارد کشور می‌شود.» به گفته مفتخری شرکت ال‌جی تکنولوژی خود را به ایران انتقال داده و خط تولید یک سری محصولات جدید را در اینجا راه‌اندازی کرده بود و برای همین هم قرار شد تا یک سری تولیدات داخل ایران انجام شود و از واردات آن ممانعت به عمل بیاید: «برای مثال خط تولید یخچال که خیلی پیشرفته‌ است در ایران راه‌اندازی شده است.»

آنطور که «مرتضی میری»، رئیس اتحادیه فروشندگان و تولید‌کنندگان لوازم خانگی اعلام کرده، شرکت‌های سامسونگ و ال‌جی یک سالی از فروش مواد خام و اولیه به شرکت‌های ایرانی همکارشان ممانعت به عمل ورزیدند؛ صحبتی که مفتخری آن را چندان درست نمی‌داند و می‌گوید که شرکت ال‌جی در همین دوران تحریم‌های سخت نیز به شدت سعی کرده تا با ایران همکاری کند:

«ال‌جی به گلدیران این فرصت را داد تا بتواند تولیدات جی‌پلاس را برنامه‌ریزی و شروع کند. مشکلات خدمات پس از فروش را با گلدیران حل و فصل کردیم و سعی کردیم همکاری ادامه داشته باشد. قطعات فقط از چین نمی‌آید و از همه جای دنیا می‌آید و مشکلات ریز و درشتی بر سر واردات آنها وجود دارد. مشکلات بیمه‌ای، بانکی و کشتیرانی و... که مانع از واردات آسان کالاها می‌شود. در این شرایط تامین این قطعات کار بسیار سختی است، ده درصد برخی محصولات از آمریکا وارد می‌شود که واردات آنها دو چندان سخت‌تر است.»

مفتخری با اشاره به این محدودیت‌ها می‌گوید که ال‌جی با وجود دانستن این موضوع که پول اعطای قطعات به شرکت ایرانی بلوکه خواهد شد، در همین اوایل سال ۹۸ بار بزرگی را وارد کشور کرده که تا یکسال جواب خدمات پس از فروش گلدیران را بدهد: «این در حالی است که پول ما بلوکه شده و نمی‌توانیم به آن فعلا دسترسی داشته باشیم.»

مفتخری تاکید دارد که ال‌جی به دنبال راه‌هایی است که همکاری را ادامه دهد و واردات ادامه داشته باشد؛ او به دیجیاتو می‌گوید اینکه یک سری تابلو عوض شده باشد دلیلی بر اینکه شایعه خروج ال‌جی از کشور پخش شود نیست: «این شایعات و پخش‌کنندگان رسانه‌ای آنها اهداف دیگری را دنبال می‌کنند.»

اتحادیه فروشندگان و تولید‌کنندگان لوازم خانگی: ال‌جی کره با گلدیران همکاری ندارد

از سوی دیگر «مرتضی میری»، رئیس اتحادیه فروشندگان و تولید‌کنندگان لوازم خانگی در گفتگو با دیجیاتو تاکید می‌کند که همکاری گلدیران با ال‌جی قطع شده و به نقل از مدیران شرکت گلدیران می‌گوید که این همکاری قطع شده است: «آنها اعلام کردند که دیگر هیچ رابطه‌ای با ال‌جی کره ندارند و همچنان در بازار حضور دارند ولی با برند جی‌پلاس در خدمت مردم هستند.»

میری در پاسخ به این پرسش که این اعلام قطع همکاری کجا ذکر شده به دیجیاتو می‌گوید: «خاطر جمع باشید و از قول اتحادیه بنویسید، مدیران گلدیران اعلام کردند که هیچ‌گونه ارتباطی با شرکت ال‌جی کره وجود ندارد و جی‌پلاس فعالیت خود را ادامه خواهد داد و به فکر صادرات محصول است.» میری تاکید دارد که تابلوهای مغازه‌های نمایندگی گلدیران هم به تدریج به جی‌پلاس تغییر نام خواهند داد.

رئیس اتحادیه فروشندگان و تولید‌کنندگان لوازم خانگی در رابطه با خروج سامسونگ از ایران نیز به دیجیاتو می‌گوید: «سامسونگ کمی دیرتر همکاری خود را قطع خواهد کرد چرا که یک مقدار قطعات وجود دارد که می‌تواند به دست مصرف کننده برسد. خود آقای «موسوی مجد» که جزو مسئولین سامسونگ هستند و سخنگوی انجمن صوتی و تصویری و ریاست این انجمن را نیز بر عهده دارد، این موضوع را تایید کرده است. سامسونگ هم قرار است با برند سام فعالیت خود را در ایران ادامه دهد.»

گروه سام: همکاری گروه سام با سامسونگ کره‌ای قطع شده است

از آن سو برند سام که همکاری دیرینه‌ای با سامسونگ دارد نیز در گفتگو با دیجیاتو کاهش سطح همکاری در بخش تولید را در مقایسه با سال گذشته تایید می‌کند. مدیران سام اعلام می‌کنند که همکاری سامسونگ کره جنوبی با این شرکت تنها در بخش تولید به کمترین میزان خود کاهش پیدا کرده اما تاکید دارند که خروج سامسونگ از ایران، مساله‌ای نیست که سام الکترونیک و یا اعضای اتحادیه فروشندگان و تولید‌کنندگان لوازم خانگی درباره آن اظهار نظر کنند، بلکه خود مدیران سامسونگ باید در قالب یک بیانیه رسمی آن را اعلام نمایند.

«احسان فدایی» مدیر روابط عمومی گروه سام (سام الکترونیک، تکوین الکترونیک، سام سرویس، سام پخش و حافظ پخش) در این رابطه با ذکر مثالی مشابه در صنعت خودروسازی به دیجیاتو گفت:

«شرکت رنو در ایران شریک تجاری به اسم پارس خودرو گرفت و شرکت رنوپارس را تاسیس کردند. هر دو هم شرکت‌های مستقل و برند مجزایی بودند؛ اما با آغاز تحریم‌ها رنو از ایران رفت. شرکت پارس خودرو اما از ایران خارج نشد چرا که ایرانی است. گروه سام نیز از دهه هفتاد در بازار فعالیت دارد و از همان ابتدا با سامسونگ در زمینه تلویزیون همکاری خود را آغاز کرد و این دو شرکت مجزا و مستقل با یکدیگر همکاری خود را تا به امروز به بهترین نحو ادامه داده اند. در همان آغاز برای تولید تی وی های سامسونگ در ایران سام الکترونیک تاسیس شد و به مرور زمان با انتقال دانش و تکنولوژی شرکت کره ای به ایران موفق به تولید بخشی از قطعات این صنعت های تک در کشور شد.

فدایی می‌گوید این نقطه شروع تولید مشترک این شرکت ایرانی با سامسونگ بوده اما با موج دوم تحریم‌ها در زمان ترامپ، همکاری در حوزه تولید کاهش چشمگیری پیدا کرد به نحوی که هر روز امکان تامین قطعات از سمت کره‌ای برای گروه سام با مشکلات بیشتری همراه شد.

«ما قطعاتی را خودمان تولید کردیم که البته دقیقا با استانداردهای سامسونگ بود و یا توسط پیمانکاران معتبر در کشورتولید می شد تا کیفیت تمام و کمال حفظ شود. تیم‌های ما آموزش‌های لازم را دیدند و بعد از تحریم‌ها خط تولید قطعاتی در کشور راه‌اندازی کردیم که در ایران نظیر ندارد و با تکنولوژی روز سامسونگ در دنیا هماهنگ است ؛ اما بازهم در تامین برخی قطعات مهم از کره‌ مشکل داشتیم.»

فدایی تاکید می‌کند که هیچ شرکتی در ایران نه می‌تواند و نه برایش صرفه اقتصادی دارد که قطعات اصلی لوازم خانگی بزرگ را تولید کند و در حال حاضر بخش اعظم آنها از چین می‌آید: « شرکت های ایرانی در شرایط فعلی به جز چین و یکی دو کشور آسیای جنوب شرقی با هیچ کشور صاحب صنعتی در این بخش امکان همکاری ندارند و هیچ شرکتی حتی اگر ادعا کند نمی‌تواند امروز با کره همکاری مستقیم در بخش تولید داشته باشد .

او می‌گوید در شرکت‌های چینی نیز کیفیت‌ قطعات در گریدهای متفاوت وجود دارد و سام در خلال این چند ماه، سعی کرده تا بیزینس خود را در کشور زنده نگه‌دارند: «ما باید خطوط تولید خود را عوض می‌کردیم که این مساله ضرر هنگفت مالی برایمان داشت، از همین رو تصمیم گرفتیم که با شرکت بزرگ چینی معتبر وارد مذاکره شویم و در نهایت توانستیم این همکاری را با این شرکت داشته باشیم تا برند بیست ساله‌مان با محصول بی کیفیت خراب نشود.»

در واقع بر اساس صحبت‌های فدایی به نظر می‌آید سام تصمیم گرفته هر طور شده با تامین‌کننده چینی معتبر بین المللی به تفاهم برسد و این پروسه چندین ماه طول کشیده است. نهایی شدن این پروسه منجر به خلق برند جدید این گروه شده که قرار است به زودی در بازار ایران به طور مستقل فعالیت خود را آغاز کند. فدایی ادامه می‌دهد:

«برند یک هویت انتزاعی است و یک شی و دفتر نیست. برند سامسونگ از ایران بیرون نمی‌رود و اسم و نام تجاری این شرکت در ذهن و سلیقه و ذائقه خرید مردم جای گرفته است. شاید با تحریم‌ها سطح فعالیت شرکت سامسونگ در ایران به شدت کاهش پیدا کند و از بیلبوردهای سطح شهر حذف شود؛ اما محصولات سامسونگ چون معتبر ترین برند لوازم خانگی دنیا است سال ها در سبد خرید مردم ایران باقی خواهد ماند.

اما کاهش سطح همکاری تولیدی سامسونگ و گروه سام دلیل بر این نیست که محصولات حال حاضر سامسونگ در بازار از گارانتی سام سرویس برخوردار نشوند؛ فدایی این موضوع را به دیجیاتو چنین بیان می‌کند: «زمانی که یک زوج از هم جدا می‌شوند، باز هم تلاش می‌کنند تا هوای فرزند خود را داشته باشند. ما هم کماکان هوای این محصولات با گارانتی سام سرویس را داریم و شاید چه بسا در روزی همین بچه‌ها دوباره باعث وصلت والدین شوند. در واقع شرایط تحریم‌ها و اقتصادی فعلی اصلا قابل پیش‌بینی نیست که بدانیم آینده چه می‌شود.»

فدایی می‌گوید در بازار ایران هیچ‌وقت اپل دفتر و نماینده رسمی نداشته و با ذکر این موضوع پرسشی را مطرح می‌کند که به‌نظر می‌آید بی‌ربط به آینده محصولات سامسونگ نیست: «اپل نمایندگی ندارد ولی آیا مردم به دنبال این گوشی‌ها نبودند و محصولات اپل از سبد خرید مردم حذف شده است؟»

به گفته فدایی، سام برنامه ریزی کرده تا اگر اتفاق خاصی روی ندهد؛ فاز اول محصولات خود که شامل مانیتور و تلویزیون می شود تا قبل از سال نو تجاری سازی کند و پس از آن محصولات برودتی و شوینده ها را در سال ۹۹ وارد بازار کشور کند.

همانطور که دفتر شرکت رنو که حالا به خاطر تحریم‌ها از ایران به طور رسمی خارج شد، همچنان در منطقه سعادت آباد پابرجاست، دفاتر شرکت ال‌جی و سامسونگ نیز در ایران همچنان حضور دارند ولی اینکه همکاری‌شان با نمایندگان ایرانی در بازار لوازم خانگی چگونه ادامه پیدا خواهد کرد، یک علامت سوال بزرگ و هنوز بی‌جواب است.