ثبت بازخورد

لطفا میزان رضایت خود را از دیجیاتو انتخاب کنید.

واقعا راضی‌ام
اصلا راضی نیستم
چطور میتوانیم تجربه بهتری برای شما بسازیم؟

نظر شما با موفقیت ثبت شد.

از اینکه ما را در توسعه بهتر و هدفمند‌تر دیجیاتو همراهی می‌کنید
از شما سپاسگزاریم.

علمی

۵ تصویر فضایی که دیدگاه مان از عالم هستی را برای همیشه متحول کردند

از آن زمان که انسان حصار جاذبه را کنار زد و به آنسوی این کره خاکی سفر کرد، جهان هستی از نمایی کاملا متفاوت از گذشته پیش روش چشمانش قرار گرفت. به این ترتیب بشر ...

تحریریه دیجیاتو
نوشته شده توسط تحریریه دیجیاتو | ۲۲ مهر ۱۳۹۶ | ۲۲:۰۰

از آن زمان که انسان حصار جاذبه را کنار زد و به آنسوی این کره خاکی سفر کرد، جهان هستی از نمایی کاملا متفاوت از گذشته پیش روش چشمانش قرار گرفت. به این ترتیب بشر دیگر محدود به زمین نبود و موانعی که به واسطه بعد مسافت پیش رویش قرار داشتند از میان رفت و در نتیجه به حقایقی در رابطه با کیهان دست یافت که در طول تمام تاریخ بی سابقه بود.

به لطف پیشرفت های صورت گرفته در سفرهای فضایی و سرمایه گذاری های هنگفتی که ناسا انجام داده بود، عکس هایی پروضوح به زمین مخابره شد که سطح دانش بشر در رابطه با جهان خارج از زمین را به میزان قابل توجهی بالا برد.

در ادامه این مطلب قصد داریم پنج عکس بی نظیر مخابره شده توسط ناسا را با شما به اشتراک بگذاریم که دیدگاه مان به این عالم هستی را برای همیشه متحول کردند.

۱- «زمینه ژرف هابل»

بیش از ۲۰ سال قبل اولین نمونه از این عکس که با نام زمینه ژرف هابل شناخته می شود به دست آمد. برای تهیه این عکس نیز هابل به سمت بخشی خالی از آسمان تنظیم شده بود و با جمع آوری تک تک فوتون های موجود در آن ناحیه، به مدت چندین روز پیاپی توانست تشخیص بدهد که در عالم کیهانی دقیقا چه چیز قرار دارد: میلیاردها و میلیاردها کهکشان. در ادامه تجهیزات هابل به روز رسانی شدند تا از هر فوتون استفاده بهتری به عمل بیاید و هم میدان دید تلسکوپ به این واسطه تقویت شود و هم عمق تصاویر آن.

تصویر موسوم به زمینه ژرف هابل را می توان بزرگ ترین نمایی دانست که تا به حال از عالم هستی به دست آمده و برای تهیه آن به مدت ۲۳ روز بخشی از آسمان که حدودا یک سی و دو میلیونیوم (۱/۳۲۰۰۰۰۰۰) کل آسمان به شمار می رود، رصد شد.

دانشمندان با تهیه این عکس ضمن تشخیص ۵ هزار کهکشان به نمونه های فوق العاده ای از تکامل آنها پی بردند و توانستند دوره هایی را بازآفرینی کنند که در آن عالم هستی تنها ۴ درصد از سن کنونی اش را داشت.

به لطف این تصویر همچنین آموختیم که این جهان چطور مراحل رشد را پشت سر گذاشته و به نقطه امروزی اش رسیده است. مهم تر از همه اینکه دانشمندان برآوردی دقیق از کل تعداد کهکشان هایی داشته اند که در عالم قابل مشاهده قرار دارند؛ تعداد واقعا غیر قابل باور است: دو تریلیون! اما عجیب تر از همه اینکه تمامی این اطلاعات درون تنها یک تصویر کدگذاری شده اند.

۲- «طلوع شگفت انگیز زمین» از دید آپولو 8

این تصویر که به «طلوع زمین» معروف است، در واقع اولین عکسی است که یک انسان از روی ماه، از کره خاکی زیبایمان ثبت نموده. این تصویر را که فضانورد «بیل آندرز» (Bill Anders) در حالی که سفینه آپولو 8 در حال دور زدن در اطراف ماه بوده، ثبت کرده، نشان می دهد سیاره ای که روی آن زندگی می کنیم چه قدر کوچک، خاص و در عین حال آسیب پذیر است. آندرز در این باره گفته بود:

«ما این همه مسیر را طی کردیم تا ماه را کشف کنیم؛ غافل از اینکه مهم ترین کشف ما در واقع خود زمین بود».

اما طلوع زمین با خاطرات جالبی گره خورده؛ یکی از جالب ترین آنها در مورد خواهر روحانی «مری جوکوندا» (Sister Mary Jucunda) اهل زامبیا است. او نامه ای به ناسا ارسال کرد و آنها را به توقف صرف هزینه ها برای اکتشاف فضا فرا خواند. زیرا معتقد بود که می توان همین هزینه ها را در راه بهبود درد و رنج های روی زمین صرف نمود. در آن زمان «ارنست اشتولینگر» (Ernst Stuhlinger)، دستیار مدیر بخش علوم ناسا، این تصویر را به همراه متنی برای او ارسال نمود که گزیده ای از آن به این مضمون بود:

«عکسی که همراه با این نامه برایتان پیوست کرده ام، تصویری از زمین را نشان می دهد که در زمان گردش سفینه آپولو 8 به دور کره ماه در کریسمس سال 1968 ثبت شد. در بین تمام دستاوردهای شگفت انگیزی که برنامه های فضایی در طول این سال ها داشته، این تصویر یکی از مهم ترین آنها است و چشمان ما را به روی حقیقتی باز کرد؛ دریافتیم که زمین ما زیباترین و گرانبها ترین جزیره در این دنیای بی انتهاست. در عین حال ما برای زندگی، هیچ جای دیگری جز همین کره خاکی را نداریم. پیش از این بسیاری از مردم جهان از محدودیت های این کره خاکی اطلاعی نداشتند و در عین حال بسیاری، نمی دانستند که تعادل محیطی زمین، تا چه اندازه آسیب پذیر و شکننده است. پس از انتشار عمومی این تصویر، صدای هشدارها در خصوص خطرات آلودگی، گرسنگی، فقر، زندگی شهری، صنایع غذایی، کنترل آبها و افزایش جمعیت بلند و بلندتر شد. تصمیم شروع این پروژه عظیم [ورود به عصر فضا] که امکان مشاهده سیاره ما را برایمان فراهم کرد، تصادفی نبود.

خوشبختانه ورود به عصر فضا، نه تنها موجب شد بتوانیم به مانند یک آینه، زمین را از فضا مشاهده کنیم، بلکه برای ما چالش و انگیزه بیشتری ایجاد کرد و موجب توسعه فناوری های جدید شد. از سوی دیگر سبب شد با خوشبینی و اعتماد به نفس به سوی وظایف خود [در راستای دستیابی به فضا] حرکت کنیم. من بسیار به این گفته «آلبرت شوایتزر» (Albert Schweitzer) اعتقاد دارم که می گفت: «من با نگرانی به آینده نگاه می کنم، ولی در عین حال بسیار امیدوارم».

درست مانند بسیاری از انسان های دیگر، خواهر جوکوندا نیز تحت تأثیر این تصویری قرار گرفت که به لطف آن ما می توانیم با اطمینان به این سوال پاسخ دهیم که چرا اکتشاف فضا حتی با وجود رنج های فراوانی که در زمین داریم، مهم است؟

۳- تصاویر WMAP، نمایان گر بخش کوچکی از جهان ما

یکی از برزرگترین اکتشافات قرن بیستم، بررسی اثرات تابش زمینه کیهانی حاصل از پدیده مه بانگ (بیگ بنگ) است. پس از این پدیده جهان پر از ماده،  پاد ماده و تشعشعات شد که در این میان، تشعشعات آن مستقیماً در شکل اتمی خنثی به ما رسید. تشعشعات کیهانی وقتی منتشر می شوند، باید از پتانسیل گرانش مناطق پر تراکم و یا کم تراکم عبور کنند؛ مناطقی که در شکل کهکشان ها، خوشه ها و فضاهای کیهانی عظیم گسترش میابند. تصویر WMAP برای اولین بار جزئیاتی با دقت فراوان از جهان را در اختیار ما قرار داد که در آن نحوه توزیع و بزرگی این مناطق پر تراکم یا کم تراکم به واسطه نوسانات دمایی در تابش زمینه کیهانی مشخص شده بود و به ما نشان می داد که جهان از چه چیزی ساخته شده. در واقع به واسطه این تصاویر ما متوجه شدیم که جهان از ماده تاریک، ماده معمولی و انرژی تاریک تشکیل شده است.

۴- تصویری که فضاپیمای «وویجر 1» از یک نقطه آبی کمرنگ ثبت کرد

در 14 فوریه 1990 فضاپیمای «وویجر 1» پس از گذشت یک دهه از آغاز ماموریتش که سفر به خارج از منظومه شمسی بود، بازگشت تا عکسی از سیاره ای که برای همیشه ترک کرده بود ثبت کند.

در این تصویر  که از فاصله شش میلیارد کیلومتری زمین ثبت شده، علاوه بر سیاره ما پنج سیاره دیگر نیز به چشم می خوردند.

این تصویر که دورترین عکس ثبت شده از این کره خاکی به شمار می رود جزئی از ماموریت وویجر نبوده و بر اساس ایده ای از «کارل ساگان» ثبت گشته که در توضیح آن گفته:

«اینجا خانه ما است، این خود ما هستیم. تمام کسانی که می شناسید یا به آنها عشق ورزیده اید، تمام انسان های پیش از ما، در این نقطه کوچک گرد هم جمع شده اند. احتمالا هیچ تصویر دیگری نمی تواند این چنین غرور کاذب انسان را به رخش بکشد».

این فضاپیما اکنون 20 میلیارد کیلومتر از سفرش را طی کرده و همچنان به راه خود ادامه می دهد.

5- تصویر «ستون های آفرینش»

اکثر سحابی های درون و بیرون کهشکان راه شیری مناطقی هستند که در آن ها گازهای مولکلولی تحت فشار جاذبه برای تشکیل ستاره های جدید منقبض می شود.

در سال 1995 برای اولین بار توانستیم درون قلب یک سحابی و ستون های گاز بین ستارگان را ببینیم. این ستون ها شامل نمونه های اولیه ستاره هایی در حال شکل گیری بوده و به لطف اشعه ماورای بنفشی که از ستاره های تازه متولد شده متصاعد می شد تحت فشار درونی و بیرونی قرار داشتند.

این ستون ها که «ستون های آفرینش» نام دارند به نوعی ستون های نابودی نیز محسوب می شوند. اشعه های ایکس و مادون قرمز درون ستاره ها را به ما نشان داد؛ اما تصویر با کیفیت تری که 20 سال بعد به ثبت رسید فرسایش و تغییراتی که در این منطقه در حال وقوع است را بهتر به تصویر کشید. این گازها و ذرات کیهانی در فاصله ای بین چندصد هزار تا چند میلیون سال به طور کلی نابود می شوند.

تصویر ستون های آفرینش در 20 سال بعد از تصویر اول

100 سال قبل حتی نمی دانستیم که خارج از  کهکشان ما، کهکشان های دیگری نیز وجود دارند. در آن هنگام نحوه شکل گیری، مواد تشکیل دهنده و سن زمین را به درستی نمی دانستیم. علاوه بر این از سرنوشت زمین، جهان و ستارگان نیز خبر نداشتیم.

با این حال امروزه پاسخ تمام سوال های بالا و حتی بیش از آنها را می دانیم. به باور اکثر کارشناسان مسائل فضایی به علم محدوده نشده و زندگی و آینده بشر را در برمی گیرند. با اکتشاف، یادگیری و درک عمیق تر فضا می توانیم از این منبع تقریبا نامتناهی به خوبی بهره ببریم.

این مطلب به همت آقایان علی باقرزاده و یونس مرادی تهیه شده است.

دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید
مجموع نظرات ثبت شده (30 مورد)
  • Alireza Naghiloo
    Alireza Naghiloo | ۲۳ مهر ۱۳۹۶

    مطلب فوق عالی بود! ممنون خانم موسوی!

  • behzad.h
    behzad.h | ۲۳ مهر ۱۳۹۶

    اینا همش ساختگیه زمین هم صافه

نمایش سایر نظرات و دیدگاه‌ها
مطالب پیشنهادی