مجوز تولید سریال‌های VODها از ساترا به وزارت ارشاد برمی‌گردد؟

در در چند سال اخیر سازمان سینمایی ارشاد و ساترا بر سر دادن مجوز برای ساخت سریال در شبکه نمایش خانگی و نظارت‌های پس از آن چالش داشتند و حال بنظر می‌رسد دولت در صدد حل موضوع است تا این رویه دوباره به ارشاد بگردد. از طرفی در روزهای اخیر نظارت روی محتوای VODها از ساترا هم به صدا و سیما سپرده شده و به نظر می‌رسد این اتفاق از این جهت رخ داده که بازپس‌گیری این موضوع با چالش بیشتری روبرو شود.

 ما طی روزهای اخیر با شورای عالی فضای مجازی، دوستان در مجلس شورای اسلامی، سازمان صداوسیما در هفته اخیر گفتگوهای خوب و فشرده‌ای داشتیم و کار در حال جمع بندی است که به زودی در مراکز قانونی تصمیم‌گیری این ماجرا اتفاق می‌افتد. قطعاً ما معتقد هستیم که جایگاه نظارتی و شأن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مسیری که تا به امروز ادامه داشته باید ادامه پیدا کند و اگر ابهامی در این زمینه هست و مسائل جدیدی پیش آمده که نیازمند تصمیم‌گیری جدید است باید با رعایت قوانین و رویه‌های موجود تصمیم‌گیری شود.»

کشمکش بین ساترا و وزارت ارشاد به ضرر سریال‌ها تمام شده به طوری که سریال محبوب زخم کاری در اوایل تیر ماه به‌خاطر این دعواها با چالش مواجه شد و پخش آن برای مدتی کوتاه بخاطر شکایت سازمان سینمایی متوقف شد. از آنسو بسیاری از سینماگران از سانسورهای زیاد ساترا روی محتوای خود انتقاد دارند. «مهرداد مهدویان» کارگردان سریال زخم کاری بارها نسبت به این موضوع انتقاد کرد و اخیرا هم سازندگان سریال قبله عالم نیز بارها اعلام کردند سریالی که در حال پخش است آنقدر دچار میمزی شده که عملا با ساخته آنها فرق دارد. اما داستان این کشمکش چیست؟

در سال گذشته ساترا اعلام کرد که باید مجوز پخش آثار پخش شده در نمایش خانگی جدا از ارشاد، از آنها هم گرفته شود و بر سر این موضوع پافشاری کرد به طوری که برنامه همرفیق که با مجوز ارشاد مراحل تولید خود را پیش گرفته بود، مجبور شد تا از ساترا هم مجوزی مجدد اخذ کند تا بتواند در VOD نماوا پخش بشود. این موضوع به‌تدریج کلا به دست ساترا سپرده شد و با وجود انتقاداتی که نسبت به این موضوع از سوی وزارت ارشاد صورت گرفته بود، ساترا خود را نهاد اعطای مجوز به برنامه‌های VODها اعلام کرد.

مردادماه امسال بود که تصمیم جدیدی برای این حوزه گرفته شد و قرار شد دو گروه جدید زیر نظر ساترا مجوزهای لازم را برای ساخت سریال صادر کنند؛ بر این اساس حجت‌الاسلام محمد قمی، منصور واعظی، علی‌اصغر پورمحمدی، محسن مهاجرانی، پرویز شیخ طادی و غلامرضا میرحسینی به‌عنوان اعضای حقیقی شورای پروانه تولید سریال‌ها و آقایان علی‌اصغر پورمحمدی، محسن مهاجرانی، محمدرضا جعفری جلوه و عبدالکریم خیامی‌ به‌عنوان اعضای حقیقی شورای پروانه تولید و انتشار محتوای نمایشی رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر معرفی شدند. آنطور که اعلام شده این شوراها ذیل یکی از معاونت‌های صدا و سیما فعال خواهند بود.

اعلام تشکیل این اسامی در حالی بود که سازمان سینمایی همچنان برای سریال‌ها و برنامه‌های ترکیبی درخواست پروانه صادر یا ثبت می‌کند و طبق آخرین فهرست به‌روز شده از خروجی جلسه‌های شورای پروانه ساخت و نمایش و نیز فهرستی که برای نوبت‌دهی بررسی در این شوراها اعلام شده این کار هنوز در حال انجام است و این موضوع برای سینماگران نیز چالش‌های زیادی درست کرده است.

تهیه‌کنندگان سینمایی و بسیاری از سینماگران معتقدند که بازار نمایش خانگی باید مجددا به وزارت ارشاد برگردد تا کیفیت محصولتا به جای مناسب خود برسد. به عنوان مثال محمدحسین فرحبخش تهیه‌کننده پیشکسوت در گفتگو با خبرگزاری صبا گفته که: «: قانون، ارشاد را مسئول سریال های خانگی دانسته ولی متاسفانه مسامحه بیش از حد مدیران سینمایی اعتدال موجب شد که ساترا زعامت را بگیرد ولی درنهایت باید نمایش خانگی به ارشاد بازگردد تا هم کیفیت تولید بالاتر رود و هم پاسخگویی درباره چرایی ممیزی یا جرح و تعدیل‌ها بسامان برسد.»

با شروع دولت جدید و با روی کار آمدن «محمد مهدی اسماعیلی» به عنوان وزیر ارشاد و اظهارنظرهای وی در خصوص دعوای ارشاد و ساترا برای مجوزهای تولید سریال و نظارت در این حوزه، گویا قرار است اتفاقات جدیدی رخ بدهد و اسماعیلی قصد دارد مجوزهای ساخت سریال را دوباره به ارشاد برگرداند. محمدمهدی اسماعیلی تاکید کرده، سازمان سینمایی مسئولیت صدور مجوز VODها را برعهده دارد و «برخی دیگر از دوستان، برخی از این مجوزها را در دست دارند که باید از این حال دربیاید.» به گفته او بحث‌ها در این باره روشن و گزارش‌های تهیه شده کاملا کارشناسی است که در اختیار شورای عالی فضای مجازی قرار گرفته و به زودی تعیین تکلیف خواهد شد.

چندی پیش وزیر ارشاد در حاشیه مراسم آغاز سال تحصیلی در جواب سئوالی مبنی بر مواضع وزارت فرهنگ و ارشاد اسامی به برخی از حاشیه‌های پیرامونی «ساترا» و انتقاداتی که تعدادی از هنرمندان و صنوف مختلف خانه سینما درباره نحوه مدیریت این مجموعه روی مجوز آثار تصویری داشته‌اند، توضیح داد: «من در جریان جزییات این شرایط طی سال‌های اخیر بوده‌ام و معتقدم بدون جنجال رسانه‌ای این بحث باید حل شود و چند روز پیش هم گفته‌ام. موضوع نیز کاملاً روشن است و ما باید همه اقدامات را در چارچوب قانون انجام بدهیم.

اظهارنظرهای وزیر ارشاد درخصوص ماجرای ارشاد و ساترا نشان می دهد که اسماعیلی قصد ندارد اختیارات سازمان سینمایی در خصوص دادن مجوز برای ساخت سریال در شبکه نمایش خانگی و حتی نظارت های این حوزه را به سادگی به ساترا واگذار کند و با رایزنی ها و جلساتی که با مجلسی ها داشته، قرار است تصمیمات جدیدی گرفته شود؛ از طرفی خبرهای جدی برای تغییر رئیس سازمان صدا و سیما در حال انتشار است که با این تغییرات و رایزنی هایی که اسماعیلی انجام داده، شاید وزیر ارشاد دولت سیزدهم بتواند اعتماد از دست رفته مدیران بالادستی را دوباره جلب کند و مسیر تازه ای برای این راه بوجود آورد.