چرا نمی‌توانیم آب شور بنوشیم؟

باوجودی که 71 درصد سطح کره زمین با آب پوشیده شده، اما فقط 3.5 درصد آن قابل شرب است. آب برای بقای ما ضروری است ولی بیش از 96 درصد از آب مایع سیاره را آب اقیانوس‌ها تشکیل می‌دهد که حاوی نمک زیادی است و در نتیجه برای انسان غیرقابل نوشیدن است، اما چرا؟

آب شور دریا تشنگی را برطرف نمی‌کند و نوشیدن بیش از حد آن ممکن است به دلیل ایجاد کم آبی در بدن حتی منجر به مرگ فرد شود.

اما سوال مهم این است که چرا نمی‌توانیم آب شور بنوشیم؟ در نگاه اول پاسخ این سوال ساده است. آب شور برای کلیه‌های ما مناسب نیست. اما اگر اینطور است چرا برخی حیوانات می‌‌توانند آب شور بنوشند؟

حجم نمک اقیانوس‌ها

براساس اعلام اداره ملی اقیانوسی و جوی (NOAA)، تقریبا  3.5 درصد وزن آب دریا حاوی نمک است.  NOAA همچنین می‌گوید اگر تمام نمک اقیانوس‌ها از آب جدا شده و روی سطح زمین پخش شود، لایه نمکی با ارتفاع 166 متر ایجاد خواهد شد که تقریبا به اندازه یک ساختمان اداری 40 طبقه است.

«راب دیسال»، مدیر مؤسسه ژنومیک تطبیقی ​​ساکلر در موزه تاریخ طبیعی آمریکا می‌گوید:

«شوری آب دریا برای بدن انسان بسیار زیاد است و سیستم ایمنی بدن نمی‌تواند آن را بپذیرد و سلول‌های بدن ما به آب نسبتا خالص نیاز دارند.»

دیسال همچنین می‌افزاید: «کلیه اکثر حیوانات، ناخالصی‌های آب را فیلتر می‌کنند. زمانی که آب نمک می‌نوشید، مقدار زیادی نمک مصرف می‌کنید که بدن آن را نمی‌پذیرد.»

به گفته اداره ملی اقیانوسی و جوی، کلیه‌ها فقط می توانند ادراری تولید کنند که نمک کمتری نسبت به خون داشته باشد و آب شور حاوی بیش از سه برابر مقدار نمکی است که به صورت معمول در خون انسان وجود دارد. این بدان معنا ست که در هر فنجان آب نمکی که می‌نوشیم، باید حداقل به همان حجم میزان آب بنوشیم تا کلیه‌ها بتوانند آن نمک را دفع کنند.

در نتیجه وقتی آب شور بیشتری بنوشیم نیاز است تا آب شیرین بیشتری هم بخوریم تا این نمک اضافی دفع شود. بنابراین آب شور هرگز نمی‌تواند تشنگی ما را برطرف کند و فقط می‌تواند ما را تشنه‌تر کند.

چرا برخی از حیوانات می‌توانند آب شور بنوشند ولی انسان‌ها نه؟

با این وجود، برخی حیوانات در اکوسیستم‌های اقیانوسی، سازگاری‌هایی دارند که به آنها اجازه می‌دهد با خیال راحت آب شور بنوشند. پرندگان دریایی مانند آلباتروس ها، مرغان دریایی و پنگوئن‌ها می‌توانند هفته‌ها در اقیانوس آزاد و بدون آب شیرین زندگی کنند. آنها غدد و شیارهای خاصی دارند که نمک اضافی را از آب بلعیده شده قبل از ورود به معده فیلتر می‌کند. پستانداران دریایی مانند نهنگ‌ها، دلفین‌ها و فوک‌ها نیز سازگاری‌هایی با زندگی در محیطی که آب شیرین کمیاب است یا اصلا وجود ندارد، دارند.

دیسال می‌گوید: «پستانداران دریایی آنزیم‌ها و ساختارهای سلولی خاصی را دارند که به آن‌ها اجازه می‌دهد نمک اضافی را از سیستم خود حذف کنند و آنها کلیه‌های فوق العاده‌ای دارند.»