با جذاب‌ترین قمرهای منظومه شمسی آشنا شوید

در منظومه شمسی تنها هشت سیاره وجود دارد و با توجه به عظمت آن، ممکن است برای برخی افراد کمی خالی به نظر برسد. با این وجود، باید اشاره کرد که بیش از 200 قمر نیز در منظومه شمسی ما وجود دارند که به دور سیارات و سیارک‌های بزرگ می‌چرخند.

جالب‌ترین قمرهای منظومه شمسی

برخی قمرها از سیارات بزرگتر هستند و برخی از آن‌ها به اندازه یک تخته سنگ فضایی تصور می‌شوند، اما تمام آن‌ها می‌توانند در مورد نحوه پیدایش جهان هستی سرنخ‌هایی به دانشمندان و اخترشناسان ارائه کنند. در ادامه این مطلب، به تعدادی از جذاب‌ترین قمرهای منظومه شمسی اشاره می‌کنیم.

1. ماه

ماه شناخته‌شده‌ترین قمر موجود در این فهرست است که به دور سیاره زمین می‌چرخد. در مقایسه با سیاره ما، ماه بسیار کوچک‌تر است و گفته می‌شود که تقریبا برابر با عرض استرالیا است. همچنین ماه، پنجمین قمر بزرگ منظومه شمسی محسوب می‌شود.

تاکنون چندین بار توسط فضانوردان از ماه بازدید شده و همچنین ماه‌نورد چین هم اکنون در حال کاوش در آن است. همچنین در آینده و با برنامه فضایی آرتمیس (Artemis) انسان یک بار دیگر به آن سفر خواهند کرد.

با توجه به پیشرفت فناوری از زمان جمع‌آوری آخرین داده‌ها از ماه، احتمالا ماموریت‌های آینده، اطلاعات بسیار بیشتری در مورد تاریخچه آن ارائه خواهد کرد. همچنین برنامه‌ای برای ساخت یک ایستگاه فضایی کوچک با نام Lunar Gateway روی آن هم وجود دارد.

2. فوبوس و دیموس

فوبوس و دیموس دو قمر سیاره مریخ هستند که به ترتیب 27 و 14 کیلومتر عرض دارند. تاکنون انسان‌ها موفق به فرود روی هیچ یک از آن‌ها نشده‌اند، اما مانند ماه، این دو قمر نیز احتمالا در لایه‌های صخره‌ای خود جزئیاتی درباره پیدایش مریخ داشته باشند.

مدار فوبوس در همین حال که به دور سیاره مریخ می‌چرخد، در حال کوچک شدن نیز است. با این وجود، می‌توان انتظار داشت که در 100 میلیون سال آینده، به مریخ برخورد کند یا از آن دور شود. نکته جالب اینکه فوبوس تنها 6000 کیلومتر با مریخ فاصله دارد که از این نظر، نزدیک‌ترین فاصله بین یک قمر تا سیاره در منظومه شمسی محسوب می‌شود.

3. داکتیل

قمر کوچک Dactyl کاملا به صورت اتفاقی کشف شد. در واقع سال 1993، فضاپیمای گالیله ناسا با سیارکی به نام 243 Ida روبرو شد که پیش‌تر و در سال 1884 کشف شده بود. با این وجود، فضاپیمای ناسا قمر کوچکی که در حال چرخش به دور صخره فضایی بود را مشاهده کرد.

Dactyl ثابت کرد که حتی سیارک‌های منظومه شمسی نیز می‌توانند قمر داشته باشند و به لطف گالیله، همچنین تصویری از این سیارک و قمر آن نیز ثبت شده است. (تصویر بالا)

4. اروپا

اروپا، کوچک‌ترین قمر مشتری است که شاید تمام اخترشناسان توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند. سطح این قمر به طور کامل از یخ پوشیده شده و در لایه‌های زیرین آن یک اقیانوس آبی بسیار بزرگ قرار دارد. با توجه به اینکه از آب به عنوان مایه حیات یاد می‌شود، اروپا به گزینه اصلی بررسی حیات فرازمینی تبدیل شده است.

با این وجود، قمر مشتری چندان مهمان‌نواز نیست و در آن تشعشات زیادی وجود دارد که از سیاره مشتری ساطع شده‌اند. این امر احتمال فرود فضاپیما روی سطح قمر اروپا را بسیار دورتر از انتظار می‌کند.

5. آیو 

آیو (Io) دیگر قمر کوچک سیاره مشتری محسوب می‌شود که کمی از ماه بزرگتر است. برخلاف قمر یخ‌زده سیاره مشتری یعنی اروپا، آیو دارای صدها آتشفشان فعال بوده که گذازه‌ها را به آسمان پرتاب می‌کند. از تاثیرات جزر و مدی سیاره مشتری و همچنین سایر قمرهای آن، به عنوان دلیلی برای وجود آتشفشان‌ها یاد شده است.

وجود این ویژگی‌ها در ترکیب با جو نازک و گوگردی‌اش، باعث می‌شود تا آیو به یک قمر کاملا جهنمی تبدیل شود. از آن جایی که این ماه بسیار داغ و ناپایدار است، تمام مشاهدات مربوط به آن از راه دور انجام شده است.

6. اطلس و پان

پان و اطلس دو قمر بسیار کوچک داخلی سیاره زحل هستند و هر دو شکل بشقاب پرنده‌ای دارند. از نظر اندازه، گفته شده که پان حدود 35 کیلومتر طول و 23 کیلومتر عرض دارد.

اولین بار ناسا در برنامه وویجر موفق شد تا از قمرهای زحل تصویربرداری کند و سپس فضاپیمای کاسینی (که در نهایت به درون جو زحل یا کیوان سقوط کرد) نیز تصویری آن‌ها را به ثبت رساند.

7. شارون

شارون یا کارون یکی از قمرهای سیاره کوتوله پلوتون است که در مقایسه با سایر قمرهای منظومه شمسی، اندازه کوچکتری دارد. با این وجود، پلوتون دارای 5 قمر است که شارون بزرگ‌ترین آن‌هاست.

پلوتون و شارون به طور ویژه و منحصر‌به‌فردی با یکدیگر ارتباط دارند که در آن، دو طرف قمر و سیاره همیشه رو‌به‌روی یکدیگر قرار گرفته‌اند. این قمر توسط در سال 1978 توسط یک ستاره‌شناس آمریکایی کشف شد.

8. نیرید

نیرید یکی از قمرهای بیرونی نپتون است که به دلیل مدار نسبتا طولانی‌اش مورد توجه قرار می‌گیرد. دوره مداری این قمر برای یک بار چرخش به دوره سیاره نپتون، به اندازه 360 روز زمینی است.

بررسی این قمر به دلیل فاصله بسیار زیادش نسبت به زمین، دشوار است، اما سال 1989 کاوشگر فضایی وویجر 2 نشان داد که نیرید یک قمر کاملا یخی است. با تلسکوپ‌هایی که در آینده فعال خواهند شد، می‌توان انتظار داشت که به زودی اطلاعات بیشتری درباره نیرید فاش شود.

9. تیتان

تیتان بزرگترین قمر سیاره زحل و پس از گانیمد (قمر مشتری) دومین قمر بزرگ منظومه شمسی است. تیتان بیشتر به دلیل جو متراکم و اقیانوس‌های عظیم متان خود شناخته می‌شود و ناسا قصد دارد تا حدود پنج سال دیگر یک فضاپیما به سمت آن پرتاب کند.

تاکنون دانشمندان توسط فضاپیمای هویگنس که سال 2005 به ماه رسید، تصویری از سطح تیتان گرفته‌اند.