فعالان رسانه‌های صوتی دیجیتال: دامپینگ، راهی برای رقابت رسانه‌های صوتی باقی نگذاشته است

فعالان حوزه رسانه‌های صوتی بر این باورند که یکی از آسیب‌های جدی در این حوزه عدم اجرای قوانین کپی‌رایت و رویکرد تجویزی نهادهای قانون‌گذار است؛ این روند جریان رقابت را به طور کلی متوقف کرده و غول‌های این حوزه با دامپینگ قیمت دیگر راهی برای رقابت باقی نگذاشته‌اند.

نشست دوم از سلسله‌نشست‌های چالش‌های رقابت و انحصار در بازار‌های دیجیتال با محوریت بازار رسانه‌های صوتی توسط «مرکز مطالعات توسعه و رقابت» با همکاری «رستاک» و «خانه اندیشه‌ورزان» با حضور مدیران عامل پلتفرم‌های نوار، آیتونز و بیپ تونز برگزار شد.

اسناد متعدد در حوزه رسانه‌های دیجیتال صوتی

حمید شربتیان، مدیر عامل پلتفرم نوار با اشاره به اینکه تعداد اسناد و هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی در حوزه رسانه‌های دیجیتال صوتی، بسیار زیاد است، گفت: «به نظرم در مرحله اجرا، هیچ کدام از آن ابعادی که در این اسناد دیده شده، در حال اجرا نیستند. برای مثال سند توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم که فقط مربوط به کتاب نیست، در مورد سینما است، در مورد انیمیشن است و بخشی‌ از آن در مورد کتاب است.»

به باور شربتیان، نقش هر یک از بازیگران از دولت نا دیگر نهادها در این اسناد مشخص نیست و حتی وظایف هم به روشنی تصویر نشده است.

موسی زمان‌زاده، مدیر عامل پلتفرم آیتونز، نیز با اشاره به چالش‌های اجرایی حوزه دیجیتال گفت: «رویکردها تجویزی است و بیشتر مجوز می‌دهیم تا سلب مسئولیت کنیم. مجوز نمی‌دهیم که کاری انجام شود.»

به گفته او در این روند، از مجری تا قانون‌گذار و ناظر، انگار هر کسی دارد در زمین خودش بازی می‌کند.

موسی‌ زمان‌زاده همچنین در خصوص بحث رقابت در بازار گفت: «در حال حاضر مسئله ما رقابت نیست؛ شاید چون هنوز بازاری نیست که رقابتی باشد. اصلاً رویکرد این نیست. رویکرد این است که بازار نباشد، رقابت نباشد، اصلاً چیزی نباشد، و این نبودن‌ها باعث می‌شود آن زنجیره باارزش تولید هم نباشد.»

هادی شریفی، مدیر اجرایی مجموعه بیپ تونز، در ادامه این نشست با اشاره به اینکه مسئله کپی‌رایت باید به طور جدی مورد توجه قرار بگیرد، گفت: «از کسی که آثار قانونی را می‌خرد، می‌فروشد یا پخش می‌کند حمایت نمی‌شود و این یک مشکل جدی است. اصل این است که کپی‌رایت کمک‌مان کند.»

او با انتقاد از سوق دادن کاربران به سمت پلتفرم‌های خارجی گفت: «سهولت پخش، سهولت شنیده شدن، درآمدزایی بیشتر و عواملی از این دست در پلتفرم‌های خارجی در دسترس است. این نشان می‌دهد جا دارد از پلتفرم‌های خودمان، از ناشران خودمان و از صاحبان اثر خودمان حمایت کنیم تا به جای این که این درآمد و توجه به سمت بیرون از کشور هدایت شود، داخل همین کشور باشد.»

دامپینگ و اختلال در بازار رقابت رسانه‌های صوتی

به باور شربتیان، مهم‌ترین مسئله‌ای که در جریان رقابت اتفاق می‌افتد و مخل آن شده، دامپینگ قیمت است.

او با اشاره به اینکه هزینه‌هایی که باید صرف بازاریابی شود، در کاهش قیمت و دست‌کاری قیمت هزینه می‌شود، گفت: «سرویس‌های بزرگ‌تر برای تصاحب بازار، قیمت‌ها را به شدت کاهش می‌دهند و از بودجه‌ای می‌زنند که باید صرف بازاریابی یا فرهنگ‌سازی برای شنیدن کتاب صوتی یا خواندن کتاب الکترونیک شود؛ بنابراین مهم‌ترین موضوعی که در چند سال اخیر، بازار کتاب صوتی با آن مواجه بوده، مسئله قیمت‌گذاری بوده است.»

او همچنین در خصوص تاثیرات منفی نبود قانون کپی‌رایت بر رقابت گفت: «اگر کپی‌رایتی وجود داشت و ما از یک اثر غیرفارسی چندین ترجمه نداشتیم، این قیمت‌گذاری به شکلی که امروز وجود دارد، نمی‌توانست تأثیر منفی بر بازار بگذارد. هنگامی که کپی‌رایت وجود ندارد بخش اصلی بازار، ترجمه است و امروز که به کپی رسیده‌ایم یعنی حتی ترجمه هم اتفاق نمی‌افتد.»

شربتیان همچنین بر این موضوع تاکید کرد که اگر کپی‌رایت بود شاید مسئله رقابت امروز عادلانه‌تر می‌شد و ما تهاجم محتوای خارجی را هم به شکل فعلی نداشتیم؛ یا بهتر بگویم تهاجم محتوای بی‌ارزش را نداشتیم.

با نگاهی به حوزه سرویس‌های صوتی این سوال مطرح است که این سوال مطرح است که ورود دولت به این حوزه‌ها چگونه اقتصاد رقابتی بازار را دچار اختلال یا انحراف می‌کند؟ این ورود ممکن است انواع فاندهایی باشد که تزریق می‌شود، یا نوع مجوزدهی باشد در هر قالبی. به هر حال تمرکز اصلی بحث روی ورود دولت است به بازار سرویس‌های صوتی.