محققان چینی: نمونه‌های جمع‌آوری شده از ماه برخلاف تصور حاوی آب بیشتری هستند

تحقیقات جدید دانشمندان چینی روی سنگ‌های ماه که به زمین آورده شده‌اند نشان داده که آنها برخلاف تخمین‌های اولیه، آب بیشتری در خود دارند و ظاهرا بخش اعظم این آب از خورشید تامین شده است.

کاوشگر چانگ ای 5 (Chang’e 5) در دسامبر 2020 محموله‌ای معادل 1.73 کیلوگرم از خاک ماه را از ناحیه‌ای آتشفشانی به زمین آورد. این ماموریت نه تنها نخستین نمونه‌برداری رباتیک از سطح ماه طی حدود نیم قرن اخیر محسوب می‌شد بلکه ماه‌نشین این ماموریت نیز پس از فرود گزارش‌های از شواهد وجود آب در ماه را هم به زمین مخابره کرد.

گفتنی است طی مطالعات تازه تراکم آب در منطقه نمونه‌برداری حداقل 170 بخش به ازای میلیون یا 170 گرم به ازای هر 1000 کیلوگرم عنوان شده است. البته آب مذکور در قالب هیدروکسیل (OH) است، ماده‌ای شیمیایی که پیوند نزدیکی با آب آشامیدنی (H2O) دارد و هنگامی شکل می‌گیرد که یون‌های هیدروژن موجود در بادهای خورشیدی سطح ماه را بمباران می‌کنند و با اتم‌های اکسیژن موجود در خاک تعامل ایجاد می‌کنند.

اطلاعات تکمیلی از آب موجود در سطح ماه

به گفته «لی ژیونگ‌یائو» از موسسه ژئوشیمی چین، فرایند به وجود آمدن هیدروکسیل که پیش‌تر به آن اشاره شد تحت عنوان «القای بادهای خورشیدی» شناخته می‌شود و فرایندی عمده است که آب موجود در سطح ماه نیز به واسطه آن ایجاد شده است.

با این حال میزان هیدروکسیل 170 بخش به ازای میلیون که محققان اخیرا به آن دست یافته‌اند، طبق تحقیقات اولیه در ماه ژوئن تنها 30 بخش به ازای میلیون تخمین زده شده بود. همچنین محققان آن زمان منبع هیدروکسیل مذکور را به جای فرایند القای بادهای خورشیدی، ناشی از لایه‌های داخلی ماه فرض کردند.

از سوی دیگر تحلیل موشکافانه نمونه‌های چانگ ای 5 نشان دادند که زمانی میزان آب موجود در نقطه فرود کاوشگر به میزان 6000 بخش به ازای میلیون هم می‌رسیده است. آنها همچنین دریافتند مواد معدنی ناحیه مذکور سرشار از هیدروژن است و در جهت مقابل مقادیر کمی دوتریوم یا هیدروژن سنگین دارند.

همچنین لی در ادامه عنوان کرده نمونه‌های جمع‌آوری شده در ماموریت آپولوی ناسا و چانگ ای 5 هر دو نشان‌دهنده میزان مشابهی از فراوانی آب در سطح ماه هستند.

در پایان به گفته لی هرچند میزان آب 170 بخش به ازای میلیون یافت شده بسیار بیشتر از تصورات اولیه است، اما مکان فرود چانگ ای 5 یا همان منطقه نمونه‌برداری نیز احتمالا مانند یک کویر خشک است، در نتیجه استخراج و بهره‌برداری از این آب خود چالش دیگری است که بر سر راه دانشمندان قرار دارد.