چهار تصور نادرست درباره فضا

فضا بخش اسرارآمیزی از دنیای پیرامون ماست که ستاره‌شناسان طی قرن‌های متمادی با جدیت در تلاش بوده‌اند تا پرده از رازهای آن بردارند. با وجود این کوشش‌های پیگیرانه دانشمندان برای درک فضا، این مورد که بشر هیچ آگاهی یا دانشی در خصوص برخی مسائل آن نداشته باشد، همچنان طبیعی است اما وجود بعضی تصورات اشتباه در خصوص فضا چندان قابل قبول نیست.

ما در ادامه قصد داریم به چهار مورد از باورهای نادرستی که درباره فضا منتشر شده‌اند و بین مردم دست به دست می‌شوند، بپردازیم.

ستاره‌های چشمک‌زن

چشمک زدن ستارگان یکی از مواردی است که ما نه تنها از کودکی درباره آن می‌شنویم، بلکه به شکل خاص می‌توانیم آن را با چشمان خودمان ببینیم، با این حال هیچ یک از این موارد دلیل نمی‌شود چشمک زدن ستارگان واقعیت داشته باشد.

در واقع هیچ ستاره‌ای وجود ندارد که چنین رفتاری داشته باشد زیرا همه آنها مثل خورشید منظومه خودمان بی‌وقفه در حال درخشش هستند، اما از آنجایی که نور آنها در طول مسیر طولانی خود به سوی زمین از میان گازهای متراکم کیهانی یا اجرام سرگردان فضایی عبور می‌کند، باعث می‌شود تا نور آنها منقطع شود.

بدین ترتیب با وجود این موانع مذکور در مسیر نور می‌توانیم بگوییم «چشمک زدن ستارگان» به هیچ عنوان دارای پایه و اساس علمی نیست.

عطارد گرم‌ترین سیاره منظومه ماست

عموما تصور بر این است که چون عطارد در کنار خورشید قرار دارد، گرم‌ترین سیاره منظومه ماست اما باید گفت اینطور نیست و افرادی که این تصور کاملا اشتباه را درست می‌دانند از دمای بسیار بالا در سطح سیاراتی مانند زهره بی‌خبرند.    

برای روشن شدن موضوع باید گفت دمای سطح عطارد در طول روز می‌تواند به بیش از 420 درجه سلسیوس برسد. حال با وجود اینکه مدار زهره در مقایسه با عطارد 2 برابر از خورشید دورتر است، اما دمای آن در طول روز می‌تواند به بالای 460 درجه سلسیوس هم برسد.

بنابراین به سادگی می‌توان گفت عطارد گرم‌ترین سیاره منظومه ما نیست. در ضمن اگر این سوال برای‌تان ایجاد شده که چرا زهره با وجود مسافت بیشتر از خورشید همچنان گرم‌تر از عطارد است، باید بگوییم که پاسخ این سوال در اتمسفر دو سیاره نهفته است.

بدین گونه که عطارد از جو نازکی برخوردار است در نتیجه سطح آن همزمان با چرخش و قرار گرفتن در خلاف جهت خورشید، خنک می‌شود. از سوی دیگر اتمسفر ضخیم زهره باعث می‌شود تا این سیاره حرارت را مانند یک بطری در بسته درون خود به دام بی‌اندازد، در نتیجه اغلب اوقات گرم‌تر عطارد است.

بدن انسان بدون محافظ در فضا منفجر می‌شود

شاید شما نیز سکانس‌هایی از فیلم‌های علمی تخیلی قدیمی را در ذهن داشته باشید که برای مثال طی آنها با ترک خوردن کلاه یک فضانورد ناگهان کل بدن وی منفجر می‌شود.

این تصور نیز اشتباه است زیرا فضا موجب انفجار بدن انسان نمی‌شود، اما در عوض به دلیل آنکه فضا فاقد دما است، دمای بدن انسان در خلاء فضا وارد نقطه جوش می‌شود. همچنین باید گفت که خود این نکته نیز به یکی دیگر از تصورات اشتباه از فضا اشاره دارد.

همانطور که گفته شد فضا برخلاف تصورات به شدت سرد نیست بلکه فاقد دما است. در نتیجه این فقدان دما اگر لباس یک فضانورد دچار آسیب شود، آب موجود در بدن وی شروع به جوشش می‌کند، در ادامه آب موجود در بافت‌های بدن یا خون تبخیر خواهد شد و بدن فرد نیز متورم می‌شود.

پس از گذشت حدود 10 ثانیه فرد ابتدا هوشیاری خود و سرانجام جانش را از دست می‌دهد. این نحوه مرگ به شدت دردناک و هراس‌آور است اما همانطور که ملاحظه می‌کنید هیچ انفجاری در کار نیست.

زحل تنها سیاره‌ منظومه ماست که دارای حلقه است

برای بررسی چهارمین تصور اشتباه فضایی به سراغ سیاره زیبای زحل می‌رویم. این سیاره به دلیل برخورداری از حلقه در پیرامون خود دارای ظاهر بسیار شاخصی است، با این حال برخلاف تصور اکثر مردم زحل تنها سیاره منظومه شمسی نیست که از چنین حلقه‌هایی برخوردار است.

حقیقت امر این است که زحل تنها سیاره با حلقه‌های قابل رویت است، در سوی دیگر مشتری، اورانوس و نپتون هم دارای چنین حلقه‌هایی هستند اما مشاهده آنها به آسانی رویت حلقه‌های زحل نیست.

در پایان باید گفت فضا همچنان اسرارآمیز است و ما هر روز چیزهای جدیدی از آن کشف می‌کنیم. شاید حتی در آینده مواردی که اکنون «حقایق علمی» تلقی می‌شوند رد و تغییر کنند، اما تا آن زمان همین که برخی تصورات اشتباه را کنار بگذاریم نیز به سهم خودمان نقش مهمی در گسترش علم و دانش ایفا کرده‌ایم.

اگر دوست داشتید می‌توانید این مطلب را با دوستان‌تان در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید.