چرا پیامک برای کسب‌وکارهای آنلاین کشور به یک سرویس حیاتی تبدیل شده است؟

استارتاپ‌ها در احراز هویت کاربران و ثبت‌نام‌های جدید با مشکل اساسی روبه‌رو خواهند شد، آنها می‌گویند پیامک یک پیام کوتاه نیست؛ یک زیرساخت است.

جمعه بعدازظهر یک خبر دردسرساز دیگر برای اکوسیستم استارتاپی کشور از راه رسید. خبری که شاید خسارت آن از فیلتر اینستاگرام و واتس‌ا‍پ هم بیشتر باشد. ارسال پیامک کسب‌وکاری از سامانه‌های تخصصی متوقف شد. گفته می‌شود با دستور قضایی و به دلیل هک برخی از سایت‌های پرمخاطب و ارسال پیامک از داشبوردهای آن‌ها با موضوع اعتراضات سراسری بوده اما تعجب بزرگ از این است که چرا سرویس‌ها باید متوقف شوند آن‌هم بابت یک نگرانی احتمالی.

البته که زمزمه‌هایی مبنی بر برقراری مجدد برخی از این سرویس‌ها در عصر روز شنبه به گوش رسیده اما یک سوال مهم این است که چرا ارسال پیامک انبوه کسب‌وکاری به رگ حیات کسب‌وکارهای آنلاین تبدیل شده و توقف آن به شکل موقت هم که شده می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری برای آن‌ها داشته باشد. اما قبل از آن مرور اصل ماجرا.

مارکتینگ پیامکی از کی مهم شد؟

پیامک‌های تبلیغاتی که هر روز روی تلفن‌های همراه از اسنپ و تپسی و دی‌جی‌کالا و هزاران کسب‌وکار آنلاین یا حتی آفلاین دیگر می‌آید از سرویسی استفاده می‌کنند که به زبان ساده می‌توان به آن گفت پنل ارسال پیامک. این پنل‌ها را شرکت‌های واسطه‌ای ارائه می‌دهند که فعالیت‌شان خود آن‌ها ظرفیت‌های پیامکی‌شان را به شکل انبوه یا از شرکت‌های بزرگتر می‌خرند یا مستقیم از اپراتورها آن‌هم با قوانینی که شرکت تنظیم مقررات رادیویی در این رابطه تدوین کرده است.

اما پیامک صرفا برای تبلیغات در استارتاپ‌ها کاربرد ندارد بلکه نقش مهم آن در احراز هویت مشتریان جدید، ارسال کد ورود، ثبت‌نام و... است. برای ساده‌تر شدن موضوع میتوان گفت وقتی شما می‌خواهید وارد سایتی مانند آنتن شوید و یک بازی فوتبال را ببینید شماره موبایل‌تان را وارد می‌کنید، کدی به‌شکل پیامکی به شما ارسال می‌شود، کد را وارد می‌کنید و سایت هویت شما را تایید و اجازه دسترسی به محتوای موردنظرتان و ادامه گشتن در وب‌سایت را صادر می‌کند.

یا شما از یک سایت خرید اینترنتی انجام می‌دهید و بلافاصله پیامک به شما می‌رسد که خرید شما نهایی شد و در فلان تاریخ می‌توانید بسته‌تان را تحویل بگیرید. ارسال این پیامک‌ها از طریق همین شرکت‌های واسطه انجام می‌شود. شرکت‌هایی که حالا برخی از مهم‌ترین آن‌ها (گفته می‌شود حداقل سه تای آن‌ها) ملزم شده‌اند سرویس‌هایشان را متوقف کنند.

شرکت‌هایی که مهم‌ترین آن‌ها کاوه‌نگار، مدیانا، اس‌ام‌اس‌دات‌آی‌آر، کندو و... هستند که برخی از آن‌ها که بزرگ‌تر هستند درست مانند شرکت‌های بیمه چندین‌هزار نماینده در سراسر کشور دارند که سرویس‌های آن‌ها را به کسب‌وکارهای کوچک (در مقیاس مغازه‌ها حتی) می‌فروشند. به‌عبارتی این اقدام نه‌تنها به کسب‌وکارهایی که از این سرویس‌ها استفاده می‌کنند بلکه به یک شبکه شاغل چند هزار نفری در سراسر کشور هم آسیب جدی اقتصادی وارد می‌سازد.

چرا پیامک کسب‌وکاری مهم است؟

شرکت‌های استارتاپی می‌گویند در همین چهار هفته گذشته میلیاردها تومان سرمایه‌گذاری‌های بازاریابی و تبلیغاتی آن‌ها از دست رفته است. تصور کنید شرکتی را که در دو ماه گذشته یک کمپین تبلیغاتی روی اینستاگرام برگزار کرده برای یک جشنواره فروش در مهرماه. تمام هزینه‌های انجام‌شده این کمپین حالا هیچ دستاورد و نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت. از این‌رو در چند روز گذشته بسیاری از کسب‌وکارهای آنلاین روی پیامک هم به عنوان یک ابزار بازاریابی هم برای ارتباط با مشتریان‌شان بیش از همیشه تمرکز کرده بودند.

اما اتفاقی که ظهر جمعه رقم خورده نه‌تنها مسیرهای جایگزین بازاریابی و فروش را برای کسب‌وکارها مسدود کرده بلکه عملا کسب‌وکارهای بزرگتر که احراز هویت و ثبت‌نام کاربرانشان مستقیما به کد پیامکی گره خورده را دچار یک تعلیق صددرصدی خواهد کرد.

صادق محمدی، مدیرعامل استارتاپ مدیانا که خدمات مختلف ارتباطی سازمانی از جمله ارسال پیامک به کسب‌وکارها ارائه می‌دهد با خطا دانستن قطعی حتی موقت این سرویس‌ها می‌گوید: «این روزها مدام شاهد هستیم که تصمیمات اشتباه در حوزه اقتصاد آنلاین گرفته می‌شود و این محدودیت در حوزه پیامک می‌تواند بسیار خسارت‌بار باشد. بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک که بودجه‌های مارکتینگ زیادی ندارند از پیامک برای اطلاع‌رسانی و بازاریابی استفاده می‌کنند و آسیب زیادی در این‌خصوص خواهند دید.»

او پیامک را از ابزارهای روبه‌رشد و موثر مارکتینگ استارتاپ‌های می‌داند و می‌گوید: «بخشی از اس‌ام‌اس مارکتینگ، معطوف به توسعه نرم‌افزار است، یعنی مثلاً یک فروشگاه اینترنتی بتواند از مرحله خرید تا ارسال محصولاتش را به صورت اس‌ام‌اسی به کاربر اطلاع دهد یا از یک تاکسی اینترنتی سرویس بگیرید و برایتان پیغام بیاید که راننده رسیده و درب منزل شماس این بخش است.»

او همچنین ادامه داد: «منظور پیغام‌هایی است که به نرم‌افزار وصل هستند. بخشی دیگر سرویس‌هایی است که خود پنل می‌دهد. مثلاً کسب‌و‌کاری تاریخ تولد مشتریانش را وارد می‌کند و روز تولد شخص برایش اس‌ام‌اس ارسال می‌شود. بخش دیگر بازار، مارکتینگ است، به این معنی که کسب‌و‌کار بتواند به مشتریانی که دارد، تخفیف‌ها را اطلاع دهد. چون بالاترین ضریب نفوذ و جذابیت را در حوزه مارکتینگ اس‌ام‌اس دارد.»

واکنش‌های مدیران استارتاپ‌ها به قطع پیامک‌ها فراوان بوده است. آن‌ها از این نگرانند که با فیلتر شدن گوگل‌ادز، اینستاگرام و واتس‌اپ یکی از ابزارهای مهم دیگر کسب‌وکاری به مدت نامعلومی از دسترس آن‌ها خارج شود و این روزهای سخت اقتصادی برای آن‌ها سخت‌تر هم بشود. برای نمونه یکی از مدیران استارتاپ‌های وام‌دهی هم با اشاره به محدودیت ایجاد شده در توییتر نوشته « قطع شدن سرویس OTP به معنای توقف فرآیند اعتباری سنجی بانکی است. از ساعت ۱ ظهر روز جمعه نه تنها هیچ کاربری موفق به ثبت نام نشده بلکه هیچ وام جدیدی امکان صدور ندارد. تبعات قطع سرویس های ارسال پیامک بیشتر از تصور است.»