رئیس مرکز ملی فضای مجازی: عدم پاسخ متا به نامه ایران مقدمه‌ای برای فیلتر قانونی اینستاگرام است

در‌حالی‌که از اولتیماتوم 10 روزه مرکز ملی فضای مجازی به متا برای معرفی نماینده در ایران می‌گذرد، فیروزآبادی اعلام کرد عدم پاسخ متا به نامه ایران، مقدمه‌ای برای فیلتر قانونی اینستاگرام است. او همچنین بار دیگر 10 روز به این شرکت فرصت داد تا به خواست ایران جواب مثبت دهد.

«ابوالحسن فیروزآبادی»، رئیس مرکز ملی فضای مجازی در گفت‌وگو با هفت صبح درباره فیلتر اخیر اینستاگرام و واتس‌اپ گفت: «تا الان مجوزی برای بستن اینستاگرام در هیچ جا به تصویب نرسیده است. آن چیزی که منجر به محدودسازی دسترسی به پیام‌رسان‌های متا شده، درخواست شورای امنیت کشور بوده و به شرایط خاص امنیتی کشور برمی‌گردد.»

او در ادامه به نامه‌نگاری صورت گرفته با زاکربرگ، مدیرعامل متا اشاره کرد و گفت:

«محتوای نامه‌ای که ارسال شده، دعوت متا به معرفی نماینده خود در ایران بوده است. در این نامه به موارد قابل‌بحثی که بین ما و متا وجود دارد، اشاره شده است. به آن‌ها اعلام کرده‌ایم که ما حتی بر‌اساس اصولی که خود متا دارد، شاهد تخطی‌های اینستاگرام هستیم. در هفته اول بعد از حادثه مهسا امینی، هزاران عکس خشونت‌آمیز در اینستاگرام منتشر شد. در همین اینستاگرام تعداد خیلی بالایی از صفحات با محتوای ساخت مواد انفجاری وجود دارد. طبق آنچه شمارش شده است و در نامه هم به آن اشاره شده، بیش از سه میلیون و 500 هزار پست با محتواهایی در حوزه‌های خرید، فروش و آموزش استفاده از سلاح و مواد مخدر وجود دارد. همچنین تعداد صفحه‌های غیراخلاقی اینستاگرام فارسی به حدود 11 میلیون می‌رسد.»

فیروزآبادی تأکید دارد آن‌ها به‌دنبال راهی هستند که منجر به ادامه فعالیت پایدار پلتفرم‌های خارجی از جمله اینستاگرام شود. او در پاسخ به این سؤال که اگر متا به درخواست ایران جواب ندهد، چه سرنوشتی در انتظارش هست، اظهار داشت: «فعلاً تصمیمی درباره آن نگرفته‌ایم. این نامه را بر‌اساس مصوبه سال 1396 شورای عالی فضای مجازی فرستادیم که پیام‌رسان‌های خارجی را ملزم به داشتن نماینده در کشور می‌کند؛ اگر جواب ندهند در‌حقیقت مقدمه‌ای برای مجوز قانونی انسداد اینستاگرام است.»

رئیس مرکز ملی فضای مجازی در پاسخ به چرایی ارائه مهلت 10 روزه به این شرکت نیز عنوان کرد: «ما موضوعمان کمک به مردم است. می‌خواهیم کسی که فعالیت خبری، اقتصادی یا فعالیت‌های دیگر دارد، مطمئن باشد که می‌توان از جرم در این فضا جلوگیری کرد.»

اولتیماتوم مرکز ملی فضای مجازی تمدید شد

به گفته فیروزآبادی نامه‌نگاری با متا در دو مرحله صورت گرفته است. نسخه الکترونیکی آن هجدهم اکتبر (26 مهر) ارسال شده و نامه فیزیکی نیز 23 نوامبر (2 آذر) به دستشان رسیده است. این در حالی است که مرکز ملی فضای مجازی چهارشنبه 16 آذر‌ماه این نامه‌نگاری را رسانه‌ای کرده.

او با تأکید بر اینکه ده روز فرصت داده شده به اتمام رسیده است، بار دیگر 10 روز به متا فرصت داد تا نماینده معرفی کنند.

دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به این سؤال که مطمئن هستید نامه به دستشان رسیده است، اظهار داشت: «بله رسیدی که از طریق پست به دستمان آمده، تأیید می‌کند که تحویل آن‌ها داده شده است.»

خسارت فیلترینگ به کسب‌وکارها بر هیچ‌کس پوشیده نیست، آیا این موضوع در تصمیم مرکز برای فیلتر دائمی اینستاگرام تأثیرگذار است؟ فیروزآبادی در پاسخ به این سؤال گفت:

«قطعاً این ضرر و زیان در تصمیم گیری‌ها مؤثر است. این پیام‌رسان برخلاف قوانین کشور ما فعالیت می‌کند و اگر خسارتی در میان نبود که ما مقابلش احتیاط نمی‌کردیم. احتیاطات ما به این دلیل است که می‌خواهیم همه تبعات قضیه را در نظر بگیریم و کمترین خسارت مادی و معنوی برای مردم داشته باشد. مسئولان باید درباره فیلتر دائمی تصمیم بگیرند. الان از لحاظ امنیتی به این نتیجه رسیده‌اند که به‌دلیل زیان‌های امنیتی، همان بهتر که فعلاً بسته باشد؛ چرا که چیزی که در واتساپ و اینستاگرام اتفاق می‌افتد، ارتباط مستقیمی با خشونت دارد.»

به گفته وی انسداد فعلی اینستاگرام تاریخ انقضایی ندارد و به شرایط خیابان بستگی دارد.

اولویت‌های درخواست از متا

فیروزآبادی مهم‌ترین موضوع در مذاکره با متا را سیاست‌های متعارض با جمهوری اسلامی و جهت‌گیری‌ها دانست و گفت: «ما مشکلی با پیام‌رسانی که فقط می‌خواهد به کارش برسد، نداریم. حتی استقبال می‌کنیم که پلتفرم‌های خارجی در کنار ایرانی‌ها فعالیت کنند، ولی اینستاگرام که پست‌های تشییع جنازه را حذف می‌کرد، الان تصاویر خشونت‌های خیابانی را منتشر می‌کند. فقط در دو هفته اول پنج هزار و 600 فیلم خشونت‌آمیز که در آن خون، آتش و سلاح وجود دارد، منتشر شد. این تصاویر نه‌تنها برداشته نمی‌شوند، بلکه به کاربران پیشنهاد داده می‌شوند.»

وی تأکید کرد در فاز اول مذاکره اول می‌خواهند که آن‌ها (شرکت متا) استاندارد دوگانه نداشته باشند و دوم اینکه الگوریتم‌هایشان را علیه جمهوری اسلامی دستکاری نکنند.

فیروزآبادی همچنین گفت بخش اعظمی از هشتگ‌های توییتر کار ربات‌هاست: «مؤسسات بخش خصوصی که کار داده‌کاوی را انجام می‌دهند، اطلاع داده‌اند که 83 درصد از هشتگ‌ها در توییتر مربوط به کسانی است که در ماه بیش از دو هزار توییت دارند و این رفتاری است که ربات‌ها انجام می‌دهند.»

او در پاسخ به این سؤال که موضع مرکز ملی فضای مجازی درباره حق ناشناس ماندن در پیام رسانه‌ای بومی چیست؟ گفت:

«گاهی این حق ناشناس ماندن برای جامعه است و گاهی برای حکومت. اولی را می‌شود به رسمیت شناخت، اما ناشناس ماندن برای حکومت معنی ندارد؛ یعنی برای حکومت فرد باید مشخص باشد. پلتفرم‌های خارجی در همه کشورها این سرویس را به دولت‌ها می‌دهند، اما از همکاری با ایران خودداری می‌کنند. همین اینستاگرام با ترکیه و هند همکاری کامل دارد. واتس‌اپ امکانی را در اختیار هند قرار داده است که خود دولت می‌تواند مطلبی را در کانال و گروه پاک کند.»