بیانیه استارتاپ‌های بیمه‌ای: اقدامات اخیر بیمه مرکزی نشان از اعمال سلایق شخصی دارد

در پی انتشار رأی بدوی شورای رقابت در مورد سوئیچ بیمه و اظهارات اخیر مقامات مسئول بیمه مرکزی، سه استارتاپ ازکی، بیمه بازار و بیمه دات‌کام بیانیه‌ای صادر کردند. آن‌ها اعتقاد دارند این دست سخنان نشان از اعمال سلایق شخصی دارد و نهاد ناظر بایستی شأن نظارتی و قانون‌مدارانه خود را مدنظر داشته باشد.

چندی پیش شورای رقابت با بررسی شکایت استارتاپ‌های بیمه‌ای از بیمه مرکزی، راه‌اندازی سوئیچ آمیتیس را فعلاً انحصاری و رویه ضد‌رقابتی تشخیص نداد؛ رأیی که بدوی بوده و امکان تجدید‌نظرخواهی برای آن وجود دارد.

در ادامه، قائم‌مقام رئیس‌کل بیمه مرکزی در کانال خبری خود اعلام کرد حکم محکومیت استارتاپ‌ها صادر شده است و ادعاهایی نیز به آن‌ها نسبت داد که از نظر استارتاپ‌های بیمه‌ای نادرست است. به‌دنبال این دو موضوع، «مجید مشعلچی» با ارسال یک نامه به مدیران عامل شرکت‌های بیمه، خواستار انجام اقدامات اجرایی فعال‌سازی سوئیچ شد و رئیس‌کل بیمه مرکزی نیز با حضور در صداوسیما بر همین نکات تأکید کرد.

در همین راستا ازکی، بیمه بازار و بیمه دات‌کام با انتشار بیانیه‌ای، نسبت به این اقدامات و اظهارات واکنش نشان دادند.

آن‌ها معتقدند آنچه تاکنون رخ داده است، پیشینه بیش از یک سال جلسات متعدد کارشناسی استارتاپ‌ها با مدیران لایه‌های مختلف بیمه مرکزی و توافق‌های انجام‌شده در‌زمینه اصلاح آیین‌نامه‌های مربوطه را نادیده گرفته است:

«نکته‌ای که ریاست بیمه مرکزی نیز در گفت‌وگوی تلویزیونی خود روی آن تأکید کرد؛ کنار هم قرار‌دادن مجموع این اظهارنظرها و تصمیم‌گیری‌ها در کنار هم نشان از چندصدایی و اعمال سلایق شخصی دارد؛ رویه‌ای که انتظار می‌رود نهاد ناظر از‌ آن پرهیز کند و شأن نظارتی و قانون‌مدارانه خود را مدنظر داشته باشد.»

انتقاد از استناد به رأی بدوی

بخش دیگر این بیانیه به تفسیر رأی بدوی شورای رقابت درباره شکایت استارتاپ‌ها اختصاص دارد. آن‌ها با تأکید بر اینکه حکم صادره، «رأی بدوی» است، از اینکه نهاد ناظر به این رأی استناد کرده، انتقاد کردند:

«در متن منتشرشده عبارت «رأی بدوی» به‌وضوح اشاره شده است. رأی بدوی در ادبیات حقوقی به معنی «قطعی‌نبودن» است؛ رأیی که از سوی مراجع دادرسی، در رسیدگی ابتدایی به پرونده صادر می‌شود. حق اعتراض و تجدیدنظرخواهی برای شاکیان محفوظ بوده و به‌محض اعتراض به آن، ارزش حقوقی خود را از دست می‌دهد. خوانش ما پس از مشورت با متخصصین حقوقی بعد از رأی بدوی این بود که برخلاف آنچه نهاد ناظر به آن استناد می‌کند، ایرادهای فنی ما به راه‌اندازی سوئیچ توسط شورای رقابت تأیید شده و بسیاری از بخش‌های این رأی را در تقابل با خواسته‌هایمان نمی‌دانیم و درمجموع کلیت آن را منطقی و قابل‌قبول یافتیم. از‌این‌رو، با احترام به بدوی‌بودن رأی، از رسانه‌ای‌کردن محتوای آن پرهیز کردیم و هر اقدام یا اظهارنظری را به زمان صدور رأی قطعی و پس از مرحله‌ تجدیدنظر موکول کرده‌ایم. اما در شرایط کنونی و با اصرار نهاد ناظر بر استناد به «رأی بدوی» لازم می‌دانیم به چند نکته فنی در این زمینه اشاره کنیم.»

به گفته آن‌ها، طرح موضوع در شورای رقابت توسط شرکت‌های ازکی، بیمه بازار و بیمه دات‌کام انجام شده و بیمه مرکزی در این پرونده نقش خوانده را داشته است: «درنتیجه، تعبیر به صدور حکم محکومیت از اساس نادرست است. شأن جایگاه حقوقی افراد مسئول ایجاب می‌کند که در تریبون‌های رسمی در انتخاب عبارت‌هایی که می‌توانند بار حقوقی داشته‌ و یا شائبه‌برانگیز باشند، پرهیز شود.»

این استارتاپ‌های بیمه‌ای بار دیگر تأکید دارند در رأی بدوی شورا بر بسیاری از نکات مدنظر آن‌ها صحه گذاشته شده است: «برای نمونه، امکان عقد قرارداد مستقیم فروش و برقراری تعاملات تجاری و مالی با شرکت‌های بیمه توسط کارگزاران برخط به‌صراحت به رسمیت شناخته شده و بر قانونی‌بودن آن تأکید شده است.»

همچنین در مورد مدیریت صدور بیمه‌نامه توسط سوئیچ، استارتاپ‌های بیمه‌ای معتقدند متن حکم با اشاره به اینکه بیمه مرکزی چنین موضوعی را رد کرده است، شکایت آن‌ها را وارد ندانسته و درعین‌حال بر آزادی عمل کارگزار در انتخاب واحد صدور و عدم امکان ایجاد اجبار در این زمینه تأکید شده است:

«به بیان دیگر، بیمه مرکزی هرگونه ورود سوئیچ به حوزه صدور به هر شکل را از اساس تکذیب کرده و حکم بر همین مبنا صادر شده است. در این راستا، از نهاد محترم ناظر انتظار می‌رود که در راستای دفاعیاتی که در شورای رقابت داشته‌اند و سخنان رئیس‌کل محترم در برنامه صف اول شبکه خبر مبنی بر تکذیب هرگونه ورود سوئیچ به بحث پرداخت و صدور، دستورالعمل اجرایی مصوب هیئت عامل که برای سوئیچ چنین شأنی را قائل شده بود، اصلاح کنند تا هرگونه شائبه و ابهام در این زمینه مرتفع گردد.»

در بخش دیگر بیانیه به تصدی‌گری و انحصار اشاره شده است که شورای رقابت با توجه به اینکه هنوز سوئیچ اجرایی نشده، این دو مورد را منتفی دانسته است: «همان‌طور که پیش از این اشاره کرده‌ایم، درصورتی‌که سوئیچ بیمه وارد فضای کسب‌و‌کاری نشده باشد یا به‌شکل انحصاری اجرای آن به یک شرکت واگذار نشده باشد، وجود آن مانع نوآوری و فعالیت دانش‌بنیان در صنعت بیمه نخواهد بود.»

استارتاپ‌های ازکی، بیمه بازار و بیمه‌دات کام یکی از دغدغه‌های اساسی خود را بسته‌شدن باب تعلیق یک‌باره و فاقد مستندات قانونی عنوان کرده‌اند؛ رویه‌ای که از نظر آن‌ها بیمه مرکزی سابق بر این در پیش گرفته و باعث ایراد صدمات جدی به شرکت‌های دانش‌بنیان این حوزه و فعالین این شرکت‌ها شده بود: «جالب است که در متن حکم شورای رقابت بر لزوم توقف این رویه و ایجاد سازوکاری چند لایه، مستدل و غیر‌دفعی برای برخورد با تخلفات احتمالی تأکید شده است.»

در پایان بیانیه منتشرشده، استارتاپ‌ها با تأکید مجدد بر موضع همیشگی‌شان مبنی بر به رسمیت شناختن حق نهاد ناظر برای اعمال نظارت عادلانه و غیرتبعیض‌آمیز به کل شبکه فروش، ابراز امیدواری کردند تا روند تعاملی و کارشناسی طی‌شده با کارگزاران برخط در عمل نیز ادامه پیدا کند و از هرگونه اقدام شتاب‌زده و سلیقه‌ای پرهیز شود.