تعیین سوخت سهیمه ای در اروپا و کالیفرنیا؛ راه حلی عجیب برای مقابله با افزایش قیمت بنزین

دول مختلف از آلمان و نیوزلند گرفته تا انگلستان و کالیفرنیا و غیره، به منظور مقابله با افزایش قیمت بنزین و نفت، سیاست‌هایی را در پیش گرفته‌اند که نه تنها از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست، بلکه آثار ژئوپلیتیکی نامطلوبی به همراه دارد. عرضه سوبسیدهای مختلف برای بنزین و کاهش مالیات بر نفت یکی از همین سیاست‌های جنجالی و مخالف با اصول اقتصاد آزاد است که البته سالهاست در ایران نیز به کار گرفته می شود.

به عنوان مثال، دولت کالیفرنیا برای هر وسیله نقلیه ثبت‌شده در این ایالت، یک یارانه مستقیم 400 دلاری را در نظر گرفته است. در صورت تصویب این پیشنهاد، در مجموع مبلغی حدود 9 میلیارد دلار در قالب کارت‌های سوخت در اختیار مردم کالیفرنیا قرار می‌گیرد. البته سیاست‌های عجیب جهت مقابله با افزایش قیمت بنزین به همین‌جا ختم نمی‌شوند. بیش از یک میلیارد دلار تخفیف مالیات بر سوخت نیز از طرف دولت پیشنهاد شده است.    

دولت ژاپن نیز سیاست‌های کنترل انرژی ناشیانه‌ای را در پیش گرفته است که از جمله آن‌ها می‌توان به عرضه سوبسید مستقیم به پالایشگاه‌های نفتی جهت تولید بنزین ارزان‌قیمت اشاره کرد.

اروپا نیز از قافیه عقب نمانده و دولتمردان کشورهای مختلف به بهانه مقابله با افزایش قیمت بنزین، در حال رقابت برای کاهش مالیات بر نفت و گازوئیل هستند. یک روز انگلستان تعرفه سوخت را کاهش می‌دهد، روز دیگر آلمان از افزایش تخفیف مالیات بر مصرف بنزین رونمایی می‌کند.

این درحالیست که از نظر سیاسی نیز، کاهش مالیات بر نفت در حقیقت به نفع روسیه و به ضرر تلاش‌های انجام‌شده برای به پایان رساندن جنگ در اوکراین است. چرا که اگر سوخت ارزان شود، مصرف آن بالا می‌رود. هر چه تقاضا برای نفت و بنزین بیشتر شود، قیمت آن نیز افزایش می‌یابد و طبیعتا چنین موضوعی مورد استقبال کشورهای نفت خیز خواهد بود.

طبق گفته آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، اگر تولید نفت روسیه کاهش یابد، بازار نفت جهانی تا تابستان با کمبود 3 میلیون بشکه در روز مواجه خواهد شد. این موضوع ممکن است به یکی از بحران‌های بزرگ در دهه جاری تبدیل شود، مگر اینکه دول مختلف سیاست‌های خود را جهت مقابله با افزایش قیمت بنزین اصلاح کرده و به سمت کاهش مصرف محصولات نفتی روی آورند.

در شرایط فعلی اقتصادی و با توجه به بحران گرمایش زمین، جای هیچ شکی نیست که الگوی مصرف نفت و بنزین چه در کشورهای صنعتی و چه در کشورهای توسعه‌یافته یا در حال توسعه مستلزم تغییر است.

نخستین گام برای شروع تغییرات، حمایت از توصیه IEA برای صرفه‌جویی در نفت است. دولت‌ها باید به شیوه‌های مختلف، مردم را تشویق به صرفه‌جویی در مصرف انرژی کنند. البته آژانس IEA نیز موظف به شناسایی سیاست‌های غلط و منع کشورها از کاربرد آن‌ها است.

گام دوم، تمرکز روی اقشار کم‌درآمد جامعه و مشاغلی است که به خودرو و موتورسیکلت متکی هستند. معافیت‌های مالیاتی باید به شیوه هدفمند و برای اقشاری در نظر گرفته شود که آسیب‌پذیری بیشتری نسبت به سایرین دارند. افزایش سرویس‌های حمل و نقل عمومی یکی از ابتدایی‌ترین اقداماتی است که همیشه با استقبال مردم، مخصوصا اقشار کم‌درآمد مواجه می‌شود و تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای روی کاهش مصرف سوخت دارد.