امروز در فضا: چهل و پنجمین سالگرد پرتاب وویجر۱

۵ سپتامبر ۱۹۷۷ بود که وویجر۱ سفر حماسی خود در اعماق فضا را با پرتاب صبحگاهی از فلوریدا آغاز کرد.

دستاوردهای وویجر۱

در بین کاوشگران ساخته دست بشر، هیچکدام به اندازه دو سفینه وویجر نتوانسته‌اند دانسته‌های ما از منظومه‌شمسی را بالا ببرند‌. هدف وویجر۱ مطالعه سیارات بیرونی منظومه شمسی، از جمله زحل و مشتری بود.

این فضاپیما دو سال پس از پرتاب و در سال ۱۹۷۹ به سیاره مشتری رسید. سپس با استفاده از گرانش عظیم این سیاره خود را به سوی زحل پرتاب کرد. وویجر۱ توانست به فضای بین سیاره‌ای مشتری و زحل وارد شود و اولین تصاویر با وضوح و شفافیت بالا از این مناطق را به زمین بفرستد.

بر اساس همین تصاویر، وضعیت اتمسفر، میدان مغناطیسی و حلقه‌های دو غول گازی منظومه شمسی مورد بررسی قرار گرفت. تصاویر با کیفیتی نیز از اقمار این سیارات ارائه شد که طی آن دو قمر جدید در مدار سیاره مشتری کشف شد.

همچنین وویجر۱، عکس‌های ارسالی کاوشگر پایونیر که فعال بودن کوه‌های آتشفشانی در قمر آیو را نشان می‌داد، تایید کرد.

صفحه طلایی

وویجر۱ حاوی صفحه‌ای طلایی است که در آن پیام‌هایی برای موجودات هوشمند فرازمینی قرار داده شده. این ایده توسط «اریک بورگس» پیشنهاد شد و «کارل سیگن» آن را پیگیری کرد و کمیته‌ای به ریاست او، محتوا را انتخاب کرد.

اگرچه به قول سیگن، احتمال پیدا کردن این صفحه توسط تمدنی پیشرفته و رمزگشایی آن، مانند امیدواری به پیدا کردن بطری حامل پیام در اقیانوس است.

محتوای این دیسک حاوی ۱۱۶ تصویر و چندین پیام صوتی به ۵۰ زبان گوناگون دنیا از جمله فارسی است.

پیام فارسی ضبط شده در این دیسک شعری از سعدی است:

بنی آدم اعضای یک‌ پیکرند/ که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار/ دگر عضوها را نماند قرار

ورود به فضای بین‌ستاره‌ای

پس از آنکه این کاوشگر، سومین سال ماموریت خود را پشت سر گذاشت، زحل را ترک کرد.

مدت‌ها بین دانشمندان درباره خروج وویجر۱ از منظومه‌شمسی اختلاف نظر وجود داشت و چندین بار خبرهایی مبنی بر خروج آن از منظومه‌شمسی منتشر شده بود. با این وجود هر بار ناسا اعلام کرده بود که هنوز نمی‌توان با اطمینان گفت که این کاوشگر از منظومه‌ خورشیدی خارج شده‌ است.

سرانجام پس از بررسی‌ها دانشمندان به این نتیجه رسیدند که وویجر۱ به راستی وارد فضای میان‌ ستاره‌ای شده است و ناسا هم در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۳ این موضوع را به‌طور رسمی تأیید کرد.

وویجر۱ تا چهل هزار سال دیگر به هیچ ستاره‌ای نزدیک نخواهد شد. ناسا امیدوار است باتری‌های آن تا سال ۲۰۲۵ کار کنند.

ارتباط با زمین

سیستم ارتباط رادیویی وویجر۱ به منظور استفاده تا ورای مرزهای منظومه خورشیدی طراحی شد.

با وجود اینکه این فضاپیما به مسافتی رسیده است که دیگر زمین را نمی‌بیند، اما همچنان توسط امواج رادیویی با زمین در تماس است.

ارسال و دریافت هر سیگنال از وویجر۱، بیش از بیست ساعت طول می‌کشد و این موضوع برقراری ارتباط با وویجر۱ و حل مشکلات مربوط به فضاپیما را مشکل کرده است.

انتظار می‌رود ارتباط با وویجر۱ تا سال ۲۰۲۳ همچنان برقرار باشد.